Lucas 2:1-21
1 In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. 2 Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. 3 Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. 4-5 Ook Jozef ging op weg om zich te laten inschrijven. Samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was, reisde hij van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde. 5 6 Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, 7 en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het gastenverblijf. 8 Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde. 9 Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door de stralende luister van de Heer, zodat ze hevig schrokken. 10 De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen dat grote vreugde betekent voor heel het volk: 11 vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de messias, de Heer. 12 Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen een pasgeboren kind vinden dat in doeken gewikkeld in een voederbak ligt.’ 13 En plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God prees met de woorden: 14 ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor de mensen die Hij liefheeft.’ 15 Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’ 16 Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. 17 Toen ze het zagen, vertelden ze wat hun over het kind was gezegd. 18 Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, 19 maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. 20 De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd. 21 Toen er acht dagen verstreken waren en Hij besneden zou worden, kreeg Hij de naam Jezus, die de engel had genoemd nog voordat Hij in de schoot van zijn moeder was ontvangen. 22 Toen de tijd van hun onreinheid volgens de wet van Mozes ten einde was, brachten ze Hem naar Jeruzalem om Hem aan de Heer aan te bieden, 23 zoals is voorgeschreven in de wet van de Heer: ‘Elke eerstgeboren zoon moet aan de Heer worden toegewijd.’ 24 Ook wilden ze het offer brengen dat de wet van de Heer voorschrijft: een koppel tortelduiven of twee jonge gewone duiven.
Vertalen is verraden. Dat is zeker zo bij de vertaling die de NBV21 ons bij Lucas 2 levert. De vertaling volgt de opvattingen uit de Middeleeuwen. Toen wist men niet beter. De jaartelling moest beginnen met de geboorte van Jezus. En dus heeft iemand uitgerekend, teruggerekend wanneer die geboorte plaatsvond. Daarbij is een rekenfout gemaakt en zo komt het dat Jezus niet in het jaar 0 is geboren maar een paar jaar eerder. En daar begint het eerste misvertand. Jezus werd geboren toen Herodes de Grote nog koning over Israël was, een koning onder toezicht van de Keizer in Rome. Die Koning stierf in het jaar 4 voor het begin van onze jaartelling. Zijn zonen kregen de macht in delen van Israël. Maar de zoon die Jeruzalem kreeg was nog wreder dan zijn vader en werd op verzoek van de Priesters in Jeruzalem weggepromoveerd naar Gallië. Om de zaken die hij had achter gelaten werd generaal Quirinius gestuurd, die tegelijk de volkstelling organiseren. Die Quirinius kwam in het jaar 6 na het begin van onze jaartelling.
En dan zitten we met een probleem lijkt het. Want Jezus kan niet geboren zijn toen en Herodes en Quirinius het voor het zeggen hadden. Dat is ook niet zo. Een nauwkeurige herberekening van het geboortejaar van Jezus komt uit in het jaar 6 voor onze jaartelling. Toen regeerde Herodes de Grote dus nog. Lucas schrijft in zijn bijzondere Grieks dan ook uitdrukkelijk dat de geboorte van Jezus plaatsvond voor Quirinius landvoogd werd. En dus is de vraag wat gebeurde er in het jaar 6 BC dat Jozef en Maria deed optrekken naar Bethlehem. Lucas beschrijft dat niet met zoveel woorden maar wie de geschiedenis kent herkent in zijn verhaal wat er gebeurd is. Zacharia had niet voor niets geschreven dat niet de Koning God moest worden maar dat God de Koning moest worden. Nu had Herdodes bedacht dat hij die telling wel even zou uitvoeren en van iedereen een eed van trouw aan keizer Augustus kon eisen. Met die eed erkende men de goddelijkheid van de Keizer.
De priesters in Jeruzalem waren verbijsterd. Trouw zweren kon alleen aan de God van Israël, die was trouw aan zijn beloften, liet nooit varen het werk dat zijn hand begon en daar kon je alleen maar dankbaar op vertrouwen. In plaats van thuis te blijven om geteld te worden en trouw te zweren aan de Keizer moesten de gelovigen laten zien dat zij vertrouwden op de beloften van God. Nu had Jozua heel lang geleden het land verdeeld onder de families die mee waren getrokken door de woestijn. Daar moesten gelovigen weer heen want elke 50 jaar zou de familie dat stukje land weer terugkrijgen. Daarom gingen Jozef en Maria naar Bethlehem. Daar lag het stukje land van Isaï, de vader van David. Daar kon dus ook de nieuwe koning geboren worden. Een koning die zijn doodskleed direct aantrok en als graankorrel in de voederbak werd gelegd. Pas bij het lege graf na Pasen vertelt Lucas werden de doeken opgevouwd in het lege graf teruggevonden. Het plan van Herodes viel daarom in duigen en wij mogen blijven vertrouwen op de belofte van God dat er een aarde komt die slechts vrede kent en mensen die in elkaar een welbehagen hebben. Regen te over om dat in het donkerste deel van het jaar te vieren.