Leviticus 23:23-36
23 De HEER zei tegen Mozes: 24 ‘Zeg tegen de Israëlieten: “De eerste dag van de zevende maand moeten de hoorns schallen. Het zal voor jullie een rustdag zijn, die je als heilige dag samen moet vieren. 25 Je mag die dag niet werken en moet de HEER een offergave aanbieden.”’ 26 De HEER zei tegen Mozes: 27 ‘Neem dit in acht: De tiende dag van de zevende maand is het Grote Verzoendag, een dag die jullie als heilige dag samen moeten vieren. Jullie moeten die dag in onthouding doorbrengen en de HEER een offergave aanbieden. 28 Je mag dan geen enkele bezigheid verrichten, want het is Grote Verzoendag, waarop voor jullie ten overstaan van de HEER, jullie God, de verzoeningsrite zal worden voltrokken. 29 Wie deze dag niet in onthouding doorbrengt, zal uit de gemeenschap gestoten worden. 30 Wie die dag enige bezigheid verricht, zal Ik zelf uit de gemeenschap wegvagen. 31 Je mag die dag geen enkele bezigheid verrichten; deze bepaling geldt voor jullie voor altijd, generatie na generatie, waar je ook woont. 32 Het zal voor jullie een dag van volstrekte rust zijn, die je in onthouding moet doorbrengen. Deze dag moet in volstrekte rust worden doorgebracht, vanaf de avond van de negende dag van die maand tot aan de avond daarop.’ 33 De HEER zei tegen Mozes: 34 ‘Zeg tegen de Israëlieten: “Op de vijftiende dag van de zevende maand begint ter ere van de HEER het Loofhuttenfeest, dat zeven dagen duurt. 35 De eerste dag moet je als heilige dag samen vieren; je mag dan niet werken. 36 Elk van de zeven dagen moeten jullie de HEER een offergave aanbieden. De achtste dag moet je opnieuw als heilige dag samen vieren, en ook dan moeten jullie een offergave aanbieden aan de HEER. Er zal dan een feestelijke samenkomst zijn en er mag niet gewerkt worden. (NBV21)
De Joodse Kalender is een andere dan de onze, het is een heel oude kalender en men heeft dan ook een andere jaartelling. In elk geval heeft men niet de Christelijke jaartelling, die begint zes jaar na de geboorte van Jezus van Nazareth. De Joodse jaartelling begint op het moment dat God van de chaos een mensenwereld heeft gemaakt, een wereld waar mensen samen konden leven. Om je te herinneren dat de aarde die we bewonen een geschenk is van het goede, God zag immers dat het goed was, schallen op de eerste dag van de zevende maand de hoorns weer eens extra. Die eerste dag van de zevende maand is een rustdag, een Sabbat. Dan wordt al het werk gestaakt, wat in een wereld waar altijd werd gewerkt iets heel bijzonders is. Een Sabbat is daarom meer dan alleen een dag van niks doen. Het is ook een zorg voor het leven dat je is toevertrouwd, want niet alleen je personeel mag niet werken, zelfs de vreemdelingen niet, ook de dieren die voor je zorgen, de os die voor je ploegt en de ezel die je graan naar de markt brengt, mogen niet voor je werken.
Die dieren kreeg je toen God van de chaos een mensenwereld maakte en op die nieuwjaar sabbat mag je dus God extra dankbaar zijn door te zorgen voor de rust van allen die aan je toevertrouwd zijn. Jom Kippoer, Grote Verzoendag, is één van de meest belangwekkende en ontzagwekkende Joodse Feesten. We lezen er vandaag over en het feest wordt in elke Synagoge over de hele wereld gevierd. Het is in de eerste plaats een Sabbat, een dag waarop niet gewerkt wordt, niet door de gelovigen zelf, maar ook niet door het personeel, zelfs niet door de vreemdelingen, maar ook niet door de dieren die het land bewerken of voor het transport zorgen. Daarmee houdt het deze feestdag niet op, want het is ook een vastendag. Het is de dag waarop de bij ons bekende zondenbok vandaan komt. In het taalgebruik kennen we die nog wel. Als er iets vreselijks gebeurt zoeken we iemand op die de oorzaak is geweest van alle ellende die ons is overkomen. Sommige laffe angsthazen wijzen zelfs hele bevolkingsgroepen en aanhangers van een andere religie aan als zondenbokken.
Oorspronkelijk was het een echte bok. Een priester legde zijn handen op de bok en laadde daarmee alle zonden van het volk op die bok en stuurde hem dan de woestijn in. Het volk kon dan opnieuw beginnen met de dienst aan de God van Israël. Grote Verzoendag is dan ook een dag van reiniging. Niet al het eten en drinken en genieten van aardse rijkdom maakt een feest tot een feest maar weer opnieuw mogen beginnen met het houden van je naaste als van jezelf. Voor Christenen is de Grote Verzoendag dan ook overgegaan op de doop. Elke keer als kinderen of volwassenen worden gedoopt worden de oude zonden met het water weggespoeld en mag iedereen opnieuw beginnen met de dienst aan de God van Israël, houden van je naaste als van jezelf. In de Paasnacht wordt dat door Christenen extra gevierd, bij de doop wordt de angst voor de dood afgespoeld en dus wordt in de Paasnacht de doop symbolisch vernieuwd. Maar ook vandaag mag je dus weer opnieuw beginnen, je bewust van hetgeen nog niet goed gaat en open ogen voor je naasten.